Việt Nam thực thi Công Ước Quốc Tế Về Các Quyền Dân Sự Và Chí Trị ra sao

Hình minh họa.

Công Ước Quốc Tế Về Các Quyền Dân Sự Và Chính Trị (International Covenant on Civil and Political Rights – ICCPR) là một văn kiện quan trọng của Liên Hiệp Quốc. Công Ước này được tuyệt đại đa số các nhà hoạt động xã hội, các chuyên gia nhân quyền coi là một văn kiện quan trọng nhất trong hệ thống luật nhân quyền quốc tế.

Văn kiện này ra đời năm 1966 và có hiệu lực kể từ ngày 23 tháng 3 năm 1976

Cho đến văn kiện này đã được hầu hết các quốc gia thành viên của Liên Hiệp Quốc ký kết và tham gia. Nhà nước Việt Nam đã tham gia công ước này kể từ năm 1982.

Sắp tới đây, vào hai ngày 7 và 8 tháng 7 năm 2025, Liên Hiệp Quốc sẽ tiến hành phiên rà soát việc thực thi Công Ước Quốc Tế Về Các Quyền Dân Sự Và Chính Trị (International Covenant on Civil and Political Rights – ICCPR) với nhà nước Việt Nam. Đây là chu kỳ rà soát lần thứ tư của của nhà nước Việt Nam về công ước này.

Các trang thông tin của BPSOS đã có nhiều bài viết nhằm cung cấp cho bạn đọc hiểu thêm về tình trạng tuân thủ công ước này của chính quyền Việt Nam. Đồng thời các trang thông tin của BPSOS cũng cung cấp cho bạn đọc bức tranh về các nỗ lực của BPSOS và các tổ chức xã hội dân sự khác trong việc lập báo cáo và tham dự các phiên rà soát dựa trên cơ chế khuyến khích của Liên Hiệp Quốc. Trong bài viết này, BPSOS tiếp tục cung cấp thêm cho bạn đọc một tình tiết cá biệt của nhà nước Việt Nam trong việc tham gia công ước này

Trước hết, cần phải làm rõ rằng sự tham gia công ước của mỗi quốc gia dường như chỉ là vấn đề hình thức. Mọi cam kết cho việc tuân thủ thực thi công ước chỉ thực sự khi quốc gia đó phải tình nguyện tham gia các nghị định thư bổ sung không bắt buộc được đi kèm với công ước.

ICPPR có hai nghị định thư bổ sung

Nghị định thư thứ nhất ra đời từ nhiều quy định chung trong ICPPR. Nghị định thư này quy định về hoạt động của Uỷ Ban Công Ước và quyền khiếu nại của mỗi cá nhân hoặc tổ chức khi các quyền dân sự và chính trị của họ hoặc của người khác đã bị quốc gia thành viên xâm hại hoặc bỏ mặc cho người khác xâm hại. Mỗi quốc gia có quyền tự nguyện tham gia hoặc không tham gia vào nghị định thư này. Như vậy nếu quốc gia nào đó tham gia công ước nhưng không tham gia nghị định thư này thì mọi vấn đề vi phạm việc thực thi công ước cũng không có cơ chế giải quyết triệt để.

Nghị định thư thứ hai ra đời từ quy định của Điều 6 trong ICPPR để khuyến khích các quốc gia cần sớm bỏ án tử hình để tôn trọng quyền sống của mỗi con người. Việc tham gia hay không tham gia nghị định thư này là sự thể hiện cao nhất tính nhân đạo của quốc gia với mỗi con người. Đồng thời nó cũng thể hiện rõ sự tôn trọng các điều khoản trong công ước đã được phần lớn các quốc gia thành viên của Liên Hiệp Quốc thảo luận kỹ lưỡng trước khi ban hành.

Tuy nhiên, cho đến này Việt Nam vẫn chưa tham gia hai nghị định thư này. Trong khi đó nhiều nước ký kết ICPPR đã tình nguyện tham gia.

Bạn nghĩ gì về việc Việt Nam chưa tham gia hai nghị định thư này? Bạn có muốn đóng góp ý kiến gì với Uỷ Ban Công Ước khi sắp tới đây Việt Nam sẽ tham gia phiên rà soát ICPPR trước Liên Hiệp Quốc không? Hãy cho BPSOS biết ý kiến của bạn và có thể cùng nhau thảo luận qua địa chỉ email lienlac@vncrp.org này nhé!

BPSOS – Đề Án Dân Quyền Việt Nam